Wedden op sport en voetbal steeds populairder

Volgens experts wordt 50 procent van de omzet uit sportbooks behaald, waarvan 90 procent door voetbalwedden. Een lucratieve business dus, maar hoe is het zo populair geworden? Daarover lees je meer in dit artikel.

De oorsprong van sportweddenschappen is niet precies bekend, maar wedden op sport en voetbal is al eeuwenlang een populair tijdverdrijf. De vroegste vorm van sportwedden stamt uit de tijd van de gladiatorengevechten en paardenraces in het oude Rome. Mensen zetten hun geld in op de winnaar en ontvingen een bepaalde quotering als ze juist gokten.

Voetbalwedden was wat later aan de beurt. Hoewel niet exact bekend is waar voetbal zijn oorsprong vindt, wordt aangenomen dat het in de 19e eeuw in Engeland is ontstaan. In die tijd werd voetbal voornamelijk gespeeld door arbeiders, maar door het gebrek aan regels ontaardden de wedstrijden regelmatig in vechtpartijen. Later werd het spel populair op privéscholen, waar geleidelijk aan spelregels werden ingevoerd. De buitenspelregel ontstond in 1848 en in 1863 werd in Engeland de eerste voetbalband ter wereld opgericht, de Football Association (FA).

Voetbal- en sportweddenschappen in Nederland

Nederland volgde in 1889 met de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB).In die periode waren voetbalpoules een veelvoorkomende manier om weddenschappen af te sluiten op het winnende of verliezende team. Maar omdat dat illegaal was, ontving de overheid daar geen belastinginkomsten over. In 1957 nam de KNVB het initiatief een nationale voetbalpoule te creëren om de illegale poules te reguleren. Dat was de TOTO. Wie herinnert zich niet de tijd dat je als kind, samen met je ouders of vriendjes, bij de lokale slijterij een gokje waagde op een voetbalwedstrijd?

Maar dat behoort nu tot het verleden. Met de komst van internet en digitale platforms, ging steeds meer mensen gokken bij digitale (buitenlandse) bookmakers. De overheid moest ingrijpen en deed dat door in oktober 2021 de nieuwe Wet Kansspelen op Afstand (KOA) in werking te stellen: online casino’s kunnen een Nederlandse vergunning ontvangen om digitale gokspellen aan te bieden, maar moeten dan wel aan een aantal regels voldoen – één daarvan is belasting betalen in Nederland. Sindsdien heeft de staatspartij TOTO haar exclusieve recht op sport- en voetbalweddenschappen in Nederland verloren. De CEO van TOTO, Niels Onkenhout, maakte zich destijds echter geen zorgen, omdat deze wetgeving het gokgedrag van ongeveer 800.000 Nederlanders transparant maakt.

Kenners schatten dat ongeveer 50 procent van de totale gokomzet in Nederland afkomstig is van sportweddenschappen. Het is begrijpelijk dat nieuwe gokbedrijven graag een sportsbook lanceren. Diezelfde kenners gaan er ook van uit dat voetbal verantwoordelijk is voor maar liefst 90 procent van de omzet in sportweddenschappen in Nederland. Een lucratieve business dus.

Bij wie kan je in Nederland wedden op sport en voetbal?

De Nederlandse liefhebber van een sportweddenschap kan sindsdien zijn hart ophalen. Van de 20 legale casino’s op het moment, bieden 10 partijen een zogenaamd sportsbook aan. Die term vindt wederom zijn oorsprong in Engeland. Daar kon je vroeger bij een zogenaamde bookie of bookmaker, een weddenschap afsluiten. Dit fysieke wedkantoor hield een sportsbook bij, waarin alle afgesloten weddenschappen, uitbetalingen en schulden werden bijgehouden. Zo kon er niet gecheat worden en zo ontstond de term sportsbook.

De partijen die voetbalwedden mogelijk maken in Nederland, zijn:

• BetCity

• Bet365

• BinGoal

• Circus Casino

• Holland Casino

• Jack’s Casino

• LiveScoreBet

• TOTO

• Unibet

• ZEbet

Verschillen tussen bookmakers met een sportsbook

De verschillende bookmakers gebruiken andere odds of quoteringen (uitbetalingspercentages) om spelers te overtuigen bij hen te komen wedden. Wanneer de speler een weddenschap plaatst, ontvangt het wedkantoor daar een commissie over – dat is immers het verdienmodel. De quoteringen tussen verschillende bookingskantoren kunnen nog wel eens verschillen en dus loont het hen met elkaar te vergelijken. Echter: zodra jij de weddenschap hebt afgesloten, mag de booker de percentages niet meer aanpassen.

Sinds digitaal gokken steeds populairder is geworden, kan je ook vaak live wedden. Bij live betting kunnen de odds gedurende sportwedstrijden wijzigen. Als team x in een voetbalwedstrijd bijvoorbeeld 1-0 maakt, wordt de kans dat team y wint kleiner en dus de quotering op team y hoger. Als team y vervolgens 1-1 scoort, wordt de quotering weer lager. Maar omdat jij jouw quotering hebt vastgezet op het moment van inzetten, wordt het spelletje een stuk dynamischer.

Bookmakers en sportclubs gaan hand in hand

Hoewel het sinds 1 juli 2023 verboden is voor gokbedrijven om ongerichte reclame te maken op straat, in bushokjes of elders in de openbare ruimte, mogen zij tot 1 juli 2024 nog wel evenementen en tv-programma’s sponsoren en tot 1 juli 2025 nog sportclubs sponsoren. Voor bestaande contracten bestaat een overgangstermijn.

En dat is maar goed ook, want er wordt volop gebruik gemaakt van sponsoring van amateur en professionele voetbalclubs. Het logo van TOTO prijkt op shirts van voetbalclubs Feyenoord, FC Groningen, FC Twente, PSV, RKC Waalwijk, sc Heerenveen, Sparta Rotterdam en Willem II. BetCity maakte zijn entree als rugsponsor van Vitesse, maar is vanaf dit voetbalseizoen tot 2025 hoofdsponsor van de eredivisieclub.

Ook Unibet is erg actief in Nederland. Zo is het niet alleen officieel bettingpartner van de eredivisie en sportzender ESPN tot 2025, maar ook ging deze gokreus deals aan met Ajax, AZ, De Graafschap, FC Utrecht, Heracles Almelo, NEC en een niveautje lager met sc Telstar, De Graafschap, Cambuur Leeuwarden en NAC Breda. Ook in het amateurvoetbal is Unibet erg actief: 150 teams kregen dit seizoen een nieuw t-shirt van de gokgigant.

Risico’s matchfixing ingeperkt

Regelmatig hoor je over de risico’s van matchfixing en daarom zul je je wel afvragen hoe dat in Nederland zit. In de Wet Kansspelen op Afstand zijn enkele mechanismen ingebouwd om matchfixing te voorkomen. Bepaalde soorten weddenschappen die bij buitenlandse bookmakers mogelijk zijn, mogen Nederlandse bookmakers niet aanbieden. Het is bijvoorbeeld niet toegestaan om in te zetten op hoekschoppen, gele en rode kaarten van specifieke spelers, of een speler die in een bepaalde minuut een eigen doelpunt maakt. Dergelijke weddenschappen maken voetbalspelers namelijk kwetsbaar voor pogingen om hun eigen wedstrijden te manipuleren.

Allemaal leuk en aardig, maar toch eindigen we met een kritische noot: hoewel deze regelgeving bedoeld is om matchfixing te bestrijden, lijkt het ook een vorm van dweilen met de kraan open. Twee casino's met hun eigen sportsbooks, namelijk TOTO en Holland Casino, zijn eigendom van dezelfde overheid die matchfixing probeert tegen te gaan. Als de Nederlandse autoriteiten werkelijk matchfixing willen bestrijden, rijst de vraag of ze niet eerst moeten stoppen met het aanbieden van sportweddenschappen. Want nu lijkt de overheid zelf gokken op voetbal te promoten. Zou de overheid niet juist moeten handhaven en regels moeten stellen, in plaats van potentieel riskant gokgedrag aan te moedigen?